Ở núi rừng Quảng Ngãi có một loại cây tên lạ lẫm với nhiều người, đó là cây sọ chó. Loài cây này mọc hoang dại ở khắp các cánh rừng, bụi rậm, bờ rẫy, trước đây nó không có giá trị nhưng giờ đây "lên đời" thành thứ gia vị độc-lạ có giá vô cùng đắt đỏ, được các đầu bếp săn lùng trong các nhà hàng, khách sạn hạng sang.
Cây sọ chó thuộc họ thực vật Rutaceae, còn có tên là muồng truổng, cây sẻn, sẻn gai. Lá cây sọ chó có màu xanh bóng, sẫm màu, kích thước nhỏ bằng đầu ngón tay, cành lá có nhiều gai. Từ lá non đến lá già đều có thể ăn được nhưng lá già được ưa chuộng hơn vì giòn và đượm vị hơn.
Cây sọ gai mọc dại trong vùng núi rừng Quảng Trị, ít ai biết được rằng đó là thứ gia vị vô cùng độc đáo
Từ xưa, những người dân ở vùng núi rừng Quảng Ngãi đã sử dụng lá sọ chó để làm gia vị trong nấu ăn. Khi nhai lá hơi có vị hăng, hơi gắt như vỏ quýt nhưng dần sẽ tạo vị ngọt hậu, có mùi vị phảng phất vị cà ri. Tinh dầu của nó vừa có độ hăng the của bạc hà, lại "vương vấn" một chút đắng - the- thơm nhẹ nhàng cỡ 1/6 so với mùi vị lá cà ri, lại bằng phân nửa hương vị từ vỏ quýt khô. Khi sử dụng, lá sọ chó được giã giập, ướp với các loại thịt rừng (nai, nhím, heo rừng lai) rồi đem nướng. Ngoài thịt bê non, các loại thịt khác như thịt heo, thịt dê, thịt bò và heo rừng cũng có thể kết hợp hài hòa với lá sọ chó tạo ra hương vị vô cùng thơm ngon và độc đáo.
Các đầu bếp săn lùng lá sọ chó để chế biến món ăn có hương vị độc-lạ
Chị Khánh Hòa (39 tuổi, ở Quảng Ngãi) kể lại: "Lá sọ chó mọc hoang ở trong rừng, trước đây mọi người vào rừng rồi hái về làm thứ gia vị cho các món nướng chứ không ai mang ra bán ở chợ, mà cũng rất ít người biết tới thứ lá dại này. Các loại thịt ướp lá sọ chó có hương vị rất riêng, có một kinh nghiệm là khi chế biến lá sọ chó phải chờ cho thịt gần chín mới cho lá sọ chó giã nhỏ vào. Lá này nấu quá lâu sẽ mất màu xanh đẹp mắt và không còn vị thơm ngon".
Hiện nay loại cây này dần bị thu hẹp, rất khó để tìm thấy trong tự nhiên. Anh Huỳnh Hữu Quyền (thôn Phú Nhiêu, xã Bình Tân Phú, huyện Bình Sơn, tỉnh Quảng Ngãi) đã nhận thấy những tiềm năng của loại cây này nên mở rộng quy mô trồng để bán ra thị trường.
Lá sọ chó được bán ra thị trường với giá đắt đỏ
Anh Quyền kể, năm 2015 anh vô tình theo dõi một cuộc thi nấu ăn và thấy đầu bếp có sử dụng gia vị là cây sọ chó. Tìm hiểu thêm, anh biết loại cây này được nhiều người ở quê sử dụng là gia vị nhưng ở thành phố thì hầu như không có và không ai biết tới. Sau đó anh nảy sinh ý định khởi nghiệp từ cây sọ chó, trồng trên chính quê hương của mình.
Tuổi thọ của cây thọ chó trung bình từ 2-3 năm, 5 cây lá tươi sẽ được 1 kg lá khô, hiện giá bán lá tươi khoảng 350.000 đồng/kg, lá khô khoảng 800.000 đồng/kg.
Anh Quyền đã thành công với việc trồng mở rộng cây sọ chó
Hiện anh Quyền có 13.000 cây sọ chó, cứ mỗi tuần cắt 1 lần, như vậy với số lượng cây hiện tại anh thu về 3 tấn lá khô/năm, lợi nhuận hơn 1 tỉ đồng.
"Sọ chó là cây mọc hoang nên có sức sống khá mãnh liệt, không tốn công chăm sóc, chỉ cần tưới nước. Trong quá trình nuôi trồng phải theo dõi sát sao vì cây hay xuất hiện bệnh đục thân, rám lá. Lúc đầu, tôi đóng thành các gói nhỏ rồi đi chào hàng ở khắp nơi, từ nhà hàng đến siêu thị, ban đầu nó còn lạ lẫm nhưng sau khi dùng thử nhiều người phản hồi tích cực. Lá gia vị này có mùi thơm rất lạ, mang hương vị núi rừng và có thể cộng hưởng với nhiều loại gia vị khác nhau", anh Quyền chia sẻ.
